หนังสือที่รวบรวมผลงานกวีนิพนธ์ของหลวงจักรปาณี (ฤกษ์) กวีชาวกรุงเก่าที่เกิดเมื่อปลายสมัยรัชกาลที่ 3 และเป็นกวีผู้มีชื่อเสียงในสมัยรัชกาลที่ 4 ถึงรัชกาลที่ 5 ท่านเป็นผู้ที่มีความสามารถในการแต่งคำประพันธ์ได้ดี ทั้งโคลง ฉันท์ และกลอน ผลงานกวีนิพนธ์ที่นำมาจัดพิมพ์ครั้งนี้รวมทั้งสิ้น ๗ เรื่อง นิราศกรุงเก่า นิราศพระปฐม นิราศทวาราวดี นิราศพระปถวี ฉันท์กล่อมพระมหารพีพรรณคชพงษ์ โคลงรามเกียรติ์ ห้องที่ 44 - 45 และห้องที่ 138 - 139 และเสภาเรื่องอาบูหะซัน ตอนที่ 11 ทั้งหมดนี้เป็นวรรณคดีที่สำคัญด้วยเป็นกวีนิพนธ์ที่มีความงดงามทางวรรณศิลป์ และมีคุณค่าเปรียบเสมือนจดหมายเหตุการเดินทางของกวีซึ่งบันทึกสิ่งที่พบเห็นระหว่างการเดินทาง